Không chỉ với người mới chơi mà ngay cả những game thủ có kinh nghiệm cũng đều thấy chắn là một game bài khó nhằn. Khó ngay từ bước ghi nhớ bộ bài gồm 100 cây cho đến khi nhớ được luật chơi, cách đánh chắn, cách tính điểm,… Tuy nhiên độ khó càng cao lại càng nhiều người muốn chinh phục. Hãy cùng tìm hiểu cách chơi đánh chắn để bạn có thể bắt tay ngay vào chinh chiến trong game bài này nhé.
Danh mục bài viết
Tìm hiểu về Chắn
Đánh chắn là gì?
Chắn là một trò chơi dân gian của Việt Nam được sáng tạo từ bộ bài Tổ Tôm được yêu thích ở các tỉnh thành phía Bắc. Chắn gồm có chắn bí tứ (4 người chơi) và chắn bí ngũ (5 người chơi) nhưng chắn bí tứ phổ biến hơn.
Giống với chơi Phỏm trong quá trình chơi chắn người chơi cũng ăn vào những cặp bài gọi là chắn và cạ; đánh đi các lá bài rác để bài được tròn. Vậy nên có nhiều nơi còn gọi chắn là chắn cạ, game chắn cạ. Bạn sẽ dễ dàng biết cách chơi chắn cạ khi nhớ được mặt các quân bài.
Bộ bài chắn
Bộ bài tổ tôm gồm 120 lá với 30 loại lá bài khác nhau, mỗi loại có 4 lá. Trong 120 lá bài có 3 lá thuộc hàng yêu là lão, chi, thang và 27 lá bài trong 9 hàng nhất, nhì, tam, tứ, ngũ, lục, thất, bát, cửu. Mỗi hàng lại có 3 chữ vạn, văn, sách. Trên mỗi lá bài đều có phần chữ và phần hình. Phần chữ gồm 1 chữ thể hiện hàng ở bên phải, 1 chữ thể hiện chất ở bên trái. Phần ảnh là các nhân vật, sự kiện trong dân gian giống như một xã hội thu nhỏ.
Tuy nhiên khi chơi chắn chỉ sử dụng 100 lá bài trong 120 lá này gồm những lá bài chi và những lá bài trong 8 hàng từ nhì đến cửu; bỏ bớt đi hàng yêu gồm lão, thang và hàng nhất gồm nhất vạn, nhất văn, nhất sách. Trước đây, muốn chơi chắn ta phải mua bộ bài tổ tôm sau đó bỏ đi 20 cây nhưng hiện nay đã có bán những bộ bài chắn 100 cây có sẵn để chơi chắn.
Có thể bạn quan tâm: Chắn Vương – Game đánh chắn đổi thưởng hot nhất hiện nay
Thuật ngữ trong game chắn
Ngoài nhớ được mặt bài thì nắm được những thuật ngữ trong game cũng là điều kiện tiên quyết để bạn hiểu cách đánh chắn. Cùng tìm hiểu xem có những thuật ngữ quen thuộc nào được sử dụng trong game chắn.
- Chắn: 2 lá bài đồng số và đồng chất.
- Cạ: 2 lá bài đồng số nhưng khác chất.
- Què: Các lá bài lẻ không nằm thuộc chắn hoặc cạ.
- Chì: Bạn có quyền ưu tiên bốc bài và được quyết định ăn hoặc nhường cho cửa dưới.
- Chiếu (chíu): Nếu người chơi đang giữ 3 lá bài giống hệt nhau và dưới chiếu bài xuất hiện 1 lá giống hệt thì được quyền ăn lá bài mà bất kể nó do ai bốc hoặc đánh, đang nằm ở cửa khác hay do người khác đánh ra.
- Trả cửa: Khi người chơi Chiếu quân bài ở cửa của người khác, cần phải Trả cửa bằng cách đánh 1 quân bài xuống để thế chỗ cho quân bài vừa Chiếu.
- Ù: là trường hợp người chơi có 19 quân bài hợp với 1 quân mới được bốc ra từ nọc thành 10 bộ chắn hoặc cạ, trong đó bắt buộc phải có ít nhất 6 Chắn (1 Chiếu được tính tương đương với 2 Chắn).
- Ù đè: Là khi 2 người chơi cùng chờ Ù 1 quân. Người được ưu tiên Ù trước sẽ là người chơi ngồi ở vị trí gần cửa bài được bốc lên nhất (tính theo vòng chơi ngược chiều kim đồng hồ).
Hướng dẫn luật chơi và cách đánh chắn
Cách đánh chắn
Số lượng người chơi đánh bài chắn thường là 4 người (trong trường hợp thiếu người có thể chơi với 2 hoặc 3 người).
Bắt đầu ván bài, mỗi người chơi được chia 19 lá, ngoài trừ người đi đầu được chia 20 lá. Người chơi đầu tiên đánh đi 1 lá bài rác vào tụ bài phía bên phải mình (gọi là cửa chì). Người chơi tiếp theo có thể ăn lá bài đó hoặc bốc bài từ tụ bài chính; sau đó đánh đi 1 lá bài rác vào cửa chì của mình.
Ván bài tiếp tục diễn ra theo thứ tự từng người chơi cho đến khi có người chiếu hay có người tròn bài và Ù. Để ăn một lá bài, người chơi cần hạ xuống một lá bài để tạo với lá bài mình muốn ăn thành chắn hoặc cạ. Người thắng cuộc là người có bài ù và không vi phạm luật; sau khi ù người chơi phải xướng các cước có trên bài để tính điểm. Điểm sẽ được tính trên cơ sở những cước người chơi xướng chứ không theo cước trên bài.
Luật ăn bài và đánh rác
Việc ăn bài và đánh bài đi là để giảm đi những lá bài rác không nằm trong chắn hay cạ. Việc ăn bài và đánh rác cần phải tuân thủ theo những điều luật như sau:
- Luôn ưu tiên ăn chắn: Khi ăn 1 lá bài và trên tay bạn có lá bài đó, phải ăn lá bài vào chắn.
- Không đánh chắn: Không được đánh đi cả 2 lá bài của 1 chắn.
- Luật bỏ ăn chắn: Nếu bạn ăn hoặc không ăn một lá bài nào đó, sau đều không được đánh lá bài đó ra làm bài rác. Còn đã đánh lá bài nào ra sau không được ăn lá bài đó lại.
- Ăn chọn cạ: Nếu trên tay đang có cạ trong một hàng nào đó, không được ăn cạ trong cùng hàng.
- Ăn và đánh cạ: Nếu đã ăn cạ, bạn không thể đánh 2 lá bài của cạ thành bài rác. Trường hợp đánh đi cả 2 cây của một cạ, bạn sẽ không được ăn cạ nữa mà chỉ được ăn chắn.
- Cấm ăn cạ chuyển chờ: Khi bạn còn 1 cây rác thì không được ăn cạ, chỉ được ăn chắn.
Cách xướng cước chắn
Cước chắn là gì?
Khi người chơi Ù, nếu bài ù có các điểm đặc biệt thì sẽ được ăn thêm tiền. Điểm đặc biệt ấy gọi là Cước. Những Cước trong game Chắn gồm có:
- Thiên khai: Trên tay có 4 quân giống nhau gọi là có thiên khai.
- Bạch thủ: Nếu thiên ù bạch thủ là có 6 chắn, 4 cạ. Còn nếu không phải thiên ù thì phải có 5 chắn, 4 cạ, không có ba đầu, và thêm cả quân ù vào là vừa tròn 6 chắn.
- Bạch thủ chi: Giống với Bạch thủ, với quân ù là chi chi.
- Thập thành: Bài người ù có 10 chắn.
- Bạch định: Bài người ù toàn quân đen.
- Tám đỏ: Bài người ù có đúng 8 quân đỏ.
- Kính tứ chi: Bài người ù có đúng 4 quân chi là đỏ.
- Lèo: Có cả cửu vạn, bát sách, chi chi thì là có lèo.
- Tôm: Có cả tam vạn, tam sách, thất văn thì gọi là có tôm.
- Hoa rơi cửa phật: Bài của mình có hơn hoặc 1 cây ngũ vạn (hình ngôi chùa), chì bạch thủ nhị vạn (hình hoa đào).
- Nhà lầu xe hơi hoa rơi cửa phật: Bài có sẵn chắn ngũ vạn (nhà lầu), chắn tứ vạn (hình cái xe), và chì bạch thủ nhị vạn (hoa đào).
Cá lội sân đình: Giống hoa rơi cửa phật nhưng thay nhị vạn bằng bát vạn.
Ngư ông bắt cá: Trên tay có chi chi (2 chi) và 2 ngũ thuyền và chì bạch thủ bát vạn (hình con cá).
Những cước chắn phổ biến
- Xuông: Bài Ù không có cước gọi là ù xuông. Tùy theo quy định của nhóm người chơi mà quyết định có cho phép ù xuông hay không.
- Thông: Nếu ván trước ù và xướng đúng, ván này ù tiếp thì được hô cước thông.
- Chì: Nếu ù quân ở cửa chì.
- Thiên ù: Người được chia 20 quân bài ban đầu ù gọi là thiên ù.
- Địa ù: Ù khi chưa qua cửa chì. Có thể ù quân bốc nọc đầu tiên hoặc ù khi nọc chưa được bốc phát nào.
- Có chíu, 2 chíu: Nếu trong ván đã chíu 2 phát thì khi ù được hô “2 chíu”
- Chíu ù: Chíu mà ù luôn.
- Có ăn bòn: Đã có sẵn chắn, tách 1 quân ra để ăn chắn, sau lại lấy quân còn lại ăn chắn tiếp gọi là ăn bòn.
- Ù bòn: Khi người chơi bốc được 1 quân mà mình có thể ăn bòn, nhưng lại tròn bài, ù luôn thì là ù bòn.
Cách xướng chắn
Khi ù, người phải đọc tên các Cước mình có. Việc đọc này gọi là Xướng. Nếu xướng thừa cước mình không có thì sẽ bị đền tiền; xướng thiếu thì chỉ được ăn phần tiền tương ứng với những cước mình xướng. Nhiều nơi có quy định xướng chắn còn phải xướng theo đúng thứ tự:
- Cước thông, chì hô đầu tiên.
- Ù “kiểu gì” sẽ hô tiếp theo, ví dụ thiên ù, địa ù, chíu ù, ù bòn,…
- Ù “có gì” sẽ hô cuối cùng, ví dụ có tôm, có lèo, có chíu, có thiên khai, có ăn bòn,….
Có thể bạn quan tâm: tải chắn online – hướng dẫn tải game chắn trên mobile
Cách tính điểm
Trong cách đánh chắn mỗi cước được quy định tương ứng với số Điểm và số Dịch.
Khi có người chơi ù đúng luật, dựa vào các cước xướng sẽ tính ra số điểm tổng, nhân tổng này với số điểm cược ta sẽ ra số điểm mỗi người thua phải mất cho người ù.
Điểm và dịch của cước mang tính địa phương, mỗi nơi có một quy định khác nhau. Bảng trên đây là quy định về điểm và dịch ở hầu hết các địa phương ở miền Bắc.
Kết luận
Là một trong những trò chơi dân gian được ưa chuộng; chắn không dễ chơi nhưng cũng không phải không thể chinh phục được. Hy vọng những chia sẻ về cách đánh chắn trên đây của chúng tôi sẽ giúp ích nhiều cho bạn trên con đường trở thành một chắn thủ chuyên nghiệp trên chiếu bài hoặc khi chơi bài chắn online. Chúc bạn sớm thành công.