Trên sân cỏ, luật bàn thắng sân khách là một điều không thể thiếu. Vậy khái niệm của nó là gì? Cách tính như thế nào?
Danh mục bài viết
Luật bàn thắng sân khách là gì?
Trong luật bóng đá, luật bàn thắng sân khách được hiểu là phương pháp phá vỡ thế cân bằng khi 2 đội chơi theo thể thức lượt đi lượt về trên sân khách và trên sân nhà của họ.
Đây hoàn toàn không phải là một luật quá xa lạ. Trên thực tế nó đã được áp dụng ở nhiều giải đấu lớn trên khắp các châu lục như UEFA Champion Leagues; vòng loại FIFA World Cup, AFC Champion Leagues,…
Luật này mang ý nghĩa rằng, đội nào càng ghi được nhiều bàn thắng ở sân khách hơn sẽ thắng nếu hai đội cùng tổng tỉ số hòa.
Cụ thể luật này là như thế nào?
Chẳng hạn:
- Lượt đi tỉ số chung cuộc: đội A (nhà) 0-1 B (khách)
- Lượt về tỉ số chung cuộc: đội A (khách) 2-1 B (nhà)
Tổng tỉ số của cả hai lượt trận là 2-2 tuy nhiên A ghi được 2 bàn ở sân khách, nhiều hơn so với B ghi được 1 bàn ở sân khách nên A giành quyền đi tiếp vào vòng trong còn B là đội bị loại.
Luật bàn thắng sân khách cũng được áp dụng trong các trường hợp xử thua. Chẳng hạn, trong khuôn khổ vòng loại thứ ba UEFA Champions League 2014-2015, Celtic thua Legia với tỉ số 4-1 trên sân khách. Tuy nhiên ở trận lượt về, tỉ số chung cuộc vốn là 2-0 nghiêng về Celtic đã được nâng lên 3-0 do Legia đưa vào sân một cầu thủ không hợp lệ. Do đó Legia đã bị xử thua do áp dụng luật bàn thắng sân khách.
Bộ luật đem lại gì cho đội khách?
Mục đích
Trong bóng đá, các nhà điều hành luật luôn cố gắng xây dựng nhiều điều luật nhằm mang đến môi trường bóng đá cạnh tranh “lành mạnh”, như luật bóng đá thẻ vàng, luật thủ môn, luật việt vị,…Được ban hành năm 1965 tại Cúp C2, luật bàn thắng sân khách vốn có mục đích ban đầu là loại bỏ bớt đi những trận đấu khó sắp lịch, đá lại vốn mang lại nhiều tốn kém và lãng phí thời gian. Theo thời gian, bộ luật được đưa ra với mục tiêu khuyến khích sự thi đấu tích cực và “máu lửa” hơn của các đội khi hành quân đến sân khách.
Lý giải
Lý giải cho mục tiêu của luật có lẽ là do sự “lạ nước lạ cái” khi thi đấu ở một môi trường hoàn toàn khác: Mặt sân không thông thạo, bầu không khí lạ lẫm hoặc thù địch do ít đi lượng cổ động viên. Bên cạnh đó là sự mệt nhọc do di chuyển; thậm chí là do ảnh hưởng của thời tiết nơi sân khách (có thể là ở thành phố khác, nước khác trong khuôn khổ các giải đấu lớn) cũng ít nhiều gây ảnh hưởng đến phong độ cũng như tỉ lệ thành bàn của các cầu thủ.
Xu hướng là các tuyển thủ đội khách sẽ thi đấu một cách mờ nhạt, tiêu cực, chơi cửa dưới để tránh các áp lực hay chấn thương, cũng là để giảm tối đa các bàn thua ở sân khách.
Một dấu hiệu tích cực rằng, kể từ khi áp dụng luật bàn thắng sân khách, các đội khách đã thi đấu một cách lạc quan và sung sức hơn nhiều so với trước khi luật được ban hành, với chỉ gần 20% chiến thắng thuộc về đội khách trong khuôn khổ các Cúp Châu Âu ở thời điểm đó.
Tuy nhiên đây có phải một sự bất công?
Các đội thiên về phòng thủ khi chơi trên sân nhà
Những tích cực do luật bàn thắng sân khách đem lại là không thể phủ nhận, tuy nhiên nó cũng vẫn có nhiều hạn chế. Một sự tiêu cực rõ ràng nhất là thay vì đội khách thì đội nhà sẽ là đội chơi mờ nhạt và rụt rè hơn ở các trận lượt đi. Bởi vì nếu họ bị ghi bàn ở sân nhà, chuyến hành quân của họ đến sân khách ở trận lượt về sẽ gian nan và vất vả hơn ngàn lần. Nên đối với họ việc bảo vệ khung gỗ của mình trước đối thủ sẽ là mục tiêu quan trọng hàng đầu.
Điều này dẫn đến việc các trận lượt về luôn gay cấn hơn các trận lượt đi với tỉ lệ bàn thắng trung bình hơn gấp từ 3 đến 4 lần. Cụ thể là các trận lượt đi thường hòa 0-0 hoặc ghi được chỉ 1 bàn thắng, còn trong trận lượt đi thì ngược lại, tổng tỉ số trận đấu lên tới hơn 4 bàn.
Arsenal đã từng là nạn nhân của luật này
Vào tháng 3/2013, Hùm Xám Bayern đã bại trận dưới tay Pháo Thủ ở ngay sân nhà, một điều hiếm hoi khi mà Bayern khi ấy là một ông lớn của giải đấu Bundesliga.
Tuy sự cống hiến và chiến đấu một cách quả cảm của Arsenal rất đáng ghi nhận ở trận lượt về, nhưng họ vẫn bị loại một cách đầy cay đắng bởi bộ luật này. Điều này khiến cho nhiều người phải đặt câu hỏi : Liệu đây có phải sự bất công với nhiều CLB?
Đáng tiếc là làng túc cầu thế giới vẫn phải chịu đựng sự phi lí này suốt hơn nửa thế kỉ. Nhiều năm qua, vô số những kịch bản tức tưởi bởi một bộ luật đầy độc đoán đã xảy ra.
HLV Arsene Wenger cũng đã từng cho rằng “Các đội bóng hòa 0-0 trên sân nhà thì rất vui. Thay vì tích cực, luật bàn thắng sân khách khiến các trận đấu hiện đại nặng về chiến thuật hơn. Nó có tác dụng ngược lại so với khi mới được ban hành. Nó khiến các đội chỉ thiên về phòng thủ khi chơi trên sân nhà”
Tìm hiểu thêm các luật bóng đá khác bạn nhé!
Lời kết
Tóm lại, dù gây ra nhiều tranh cãi về nhưng luật bàn thắng sân khách vẫn được áp dụng cho tới thời điểm hiện tại. Bạn có ý kiến như thế nào về bộ luật này, bạn thấy nó đem lại lợi ích hay là bất công nhiều hơn, hãy cho KUBET biết ở phần bình luận nhé!
